Dit is een vraag die mij regelmatig gesteld wordt wanneer iemand op gesprek komt. Hoe zit het nu daadwerkelijk? Is hier een eenduidig antwoord op te geven?
Verschillende behandelwijzen
Over de juiste manier van behandelen van een middelen verslaving is er de eeuwige discussie, helemaal stoppen met alle middelen of gecontroleerd leren gebruiken. Bij psychische- lichamelijke ziekten is er de eeuwige strijd tussen reguliere therapie of alternatieve therapie, medicatie of voedingssupplementen.
Ook bij codependentie en relatieverslaving heerst er een tendens dat er onduidelijkheid is over de juiste manier van behandelen. Liefdesrelaties en sexualiteit zijn geen primaire behoeften als eten en drinken maar wel secundaire behoeften die bij het leven horen. Dit maakt het minder makkelijk voor een relatieverslaafde om dit destructieve patroon daadwerkelijk te doorbreken. Voor de alcoholist of drugsverslaafde is dit een stuk simpeler. Je stopt (gewoon) met het gebruiken van alcohol of drugs.
Professionals noemen het proces van stoppen ook wel onthouding. Je onthoudt jezelf van jouw favoriete drug/gedrag zodat je de kans krijgt om contact te maken met de realiteit. De daarbij behorende onderliggende gevoelens die je normaliter verdooft met het stemmingsveranderende middel of – gedrag komen nu langzaam maar zeker naar de oppervlakte. Een zogenaamd onthoudingsplan kan je ondersteunen bij dit proces.
Wat is een plan van onthouding?
Een onthoudingsplan is een soort contract dat je samen met je counselor opstelt waarin je een aantal afspraken met jezelf maakt, ook wel bottomline rules genoemd. Dit plan zorgt ervoor dat je duidelijkheid hebt over jouw specifieke gedrag dat je gevoelens verdooft. Op deze manier behoud je focus en laat je keuzes niet afhangen van het moment, die er anders voor kunnen zorgen dat je terugvalt in oud gedrag.
Bij relatieverslaving, seksverslaving en codependentie problematiek kun je o.a. denken aan bottomline rules als:
- Ik date alleen met emotioneel beschikbare partners
- Ik date niet met partners die al een relatie hebben, verslaafd of depressief zijn
- Ik heb alleen seks met mijn partner
- Ik heb pas seks met iemand waar ik minimaal 30, 60, of 90 dagen mee date
- Ik stop met het pleasen van anderen
- Ik stop met ruzie maken
- Ik kom op voor mijn wensen en behoeften
- Ik plaats mezelf op nummer één
- Ik stel duidelijke grenzen
- Ik stop met het controleren van de ander
Met controleren bedoel ik dat je stopt om voor een ander te denken, stopt om voor een ander te bepalen wat wel/niet goed is, en stopt een ander te vertellen hoe die zich moet gedragen.
Kans om te helen
Wanneer de bottomline rules helder zijn en je deze naar je beste kunnen toepast in je leven, heeft dit automatisch als gevolg dat je contact maakt met de realiteit. Je krijgt de gelegenheid om te oefenen met nieuw gedrag. Op deze manier worden je onderliggende gevoelens niet meer onderdrukt maar ga je ze daadwerkelijk voelen en ervaren. Dit geldt voor je gevoelens uit het hier en nu maar ook voor de onderdrukte gevoelens uit je jeugd.
Als kind ontwikkel je manieren, ook wel verdedigingsmechanismen genoemd die ervoor zorgen dat je pijnlijke gevoelens niet hoeft te voelen. Deze gevoelens blijven opgeslagen in je onderbewustzijn. Op latere leeftijd kunnen deze onderdrukte gevoelens in het contact met andere door middel van triggers naar de oppervlakte komen. Wanneer je een (relatie) verslaving ontwikkeld hebt blijven deze gevoelens onderdrukt. Nu je bent gestopt met het verslavende gedrag krijg je alsnog de kans om deze pijnlichamen te doorvoelen, te integreren en los te laten.
Twee meningen:
A zegt: Je kunt niet herstellen van een relatieverslaving-codependentie wanneer je continu wordt blootgesteld aan jouw drug of choice. In het geval van relatieverslaving is dat liefde, aandacht en erkenning. Door de verstrengeling van de partners in de relatie en het bijbehorende drama, wat verslavende relaties vaak met zich meebrengen, krijg je niet de gelegenheid om nuchter te worden. Je verkeert constant in een roes en krijgt daardoor niet de kans om gevoelens die je door middel van de relatie hebt onderdrukt alsnog te doorvoelen en te verwerken.
B zegt: Je kunt aan je herstel van je relatieverslaving-codependentie problematiek werken binnen een verslavende relatie. Wanneer je een helder plan van onthouding samenstelt kun je een aantal regels (bottomline rules) voor jezelf opschrijven die je een kader geven van gezond en ongezond gedrag. Met gezond gedrag wordt bedoeld dat je zorgt dat je in contact blijft met jezelf, in plaats van het ongezonde gedrag dat zich teveel bezig houdt met de ander waardoor je jouw gevoelens onderdrukt.
Binnen het kader van onthouding kun je werken aan het doorvoelen van je gevoelens waardoor je weg blijft van de roes en de verdovende werking van verslaving. Doordat je in je eigen tempo werkt aan jouw persoonlijke codependentie symptomen zul je stap voor stap steeds meer zelfliefde en verbinding gaan ervaren waardoor de relatie met je partner beter wordt of natuurlijkerwijs verbroken wordt.
Persoonlijke mening
In mijn optiek is er niet één waarheid of een eenduidig antwoord op deze vraag te geven. Het is van belang om te kijken naar jouw specifieke situatie zodat je een op maat gemaakt ondersteuningsplan krijgt in plaats van een behandeling vanuit een protocol dat voor iedereen hetzelfde is.
Over welk van de 9 typen relatieverslavingen hebben we het hier? Is er sprake van fysiek geweld, ernstig emotioneel geweld of is er sprake van een ander destructief patroon. Je kunt denken aan patronen als verlatingsangst en bindingsangst of één of meerdere onderliggende codependentie patronen. Daarnaast kan er sprake zijn bij jou of bij je partner van andere verslavingen en of andere stoornissen. Al deze factoren wegen mee in het besluit bij de keuze wel/niet te stoppen met de relatie wanneer je in behandeling gaat.
Duur van onthouding
Je kunt een bepaalde periode complete onthouding van relaties en seks gebruiken om een bepaald doel te bereiken maar zou geen lange termijn doel moeten zijn wat je zou willen nastreven als daadwerkelijk herstel.
Ben je benieuwd wat voor plan bij jouw codependentie en/of relatieverslaving past neem dan contact met me op dan bespreken we dit uitvoerig.
Heb je ervaring met herstel van relatieverslaving en je wilt hier iets over kwijt, voel je dan vrij om een reactie te geven onderaan dit blog.
2 gedachten over “Moet je stoppen met je relatie, wanneer je een traject aangaat voor relatieverslaving-codependentie?”
Goed artikel Claudia, ik denk dat een behandeling op maat altijd belangrijk is. Er is vaak al zo weinig op de behoeften van de client afgestemd, dat alleen dat al erg helend is. Verder is het niet altijd praktisch haalbaar om een relatie te beeindigen als beide partners samenwonen in het zelfde huis of als er kinderen zijn. Het gaat er vooral om dat de client met zichzelf aan de slag gaat, eigen herstel serieus neemt en prioriteit geeft, Het kan ook goed zijn dat de relatie voldoende gezond is om het te redden als beide eigen verantwoordelijkheid gaan nemen voor hun eigen proces in plaats van het bij elkaar te zoeken of neer te leggen.
Fijne aanvulling Sarah!